Zespół psychologiczno-jelitowy GAPS

Inne

Ksenobiotyk

Ksenobiotyk=trucizna=lek
Powyższe równanie może się Państwu wydawać odlotowe lub też nierealne, prawda? Dlatego posłużymy się
kilkoma cytatami z literatury medycznej. Cofnijmy się do znaczenia słowa biotyk, które z greckiego (Bios)
oznacza życie. Zagłębiając się dalej w grekę wyjaśnijmy jeszcze słowo anty (Anti) oznaczające przeciw oraz
kseno (Xenos) oznaczające obcy. I tak łączymy wyrazy, czego wynikiem są słowa antybiotyk i ksenobiotyk.,
których znaczenie łatwo jest teraz rozszyfrować. Więc teraz posłużymy się cytatem z literatury dotyczącym
pojęcia ksenobiotyk/trucizna: „Zgodnie z obowiązującą współcześnie definicją, trucizna jest to substancja,
egzogenna lub endogenna, która powoduje zaburzenie funkcji organizmu lub jego śmierć. Pojęcie trucizny
często stosujemy wymiennie z pojęciem ksenobiotyk, oznaczającym substancję obcą dla organizmu” (1). Dla
osób lubiących krzyżówki zwracamy uwagę na słowo „wymiennie”. Czyli mamy pierwszą część naszego
równania, ponieważ ksenobiotyk to inaczej trucizna. Co w takim razie mamy w literaturze napisane o
ksenobiotykach, czyli substancjach obcych dla człowieka? Oto proszę cytat: „Główne grupy substancji obcych
dla człowieka to: leki, pestycydy, niektóre substancje celowo dodawane do żywności oraz zanieczyszczenia
środowiska zewnętrznego” (2). Czyli mamy wyjaśnioną drugą część równania. To podamy jeszcze inny
ciekawy cytat jak na człowieka działają ksenobiotyki/trucizny/leki: „Objawy zatrucia substancją toksyczną są
bardzo różnorodne i zależne od czynników determinujących ciężkość zatrucia. Większości rodzaju zatruć
towarzyszą zaburzenia ze strony układu nerwowego oraz stanu psychicznego chorego, a stopień ich nasilenia
koreluje zwykle ze stężeniem ksenobiotyku w osoczu. Najbardziej charakterystycznym objawem zatrucia
lekami psychotropowymi, alkoholem, toksycznymi gazami czy lekami przeciwgorączkowymi itp. są zaburzenia
świadomości o różnym stopniu nasilenia (3)”. Czyli mówiąc krótko substancje z równania powodują problemy
nerwowe i psychiczne. Obrazek (4) przedstawia losy ksenobiotyku w ustroju człowieka. Zwracamy uwagę na
rysunki trupiej czaszki w kółeczku, które doskonale obrazują nasze równanie. W nawiasach podano dokumenty
źródłowe, z których czerpaliśmy cytaty.
Piśmiennictwo:
1. A. Nodlewska et al., Trucizny – definicja, rodzaje, mechanizm działania, Postępy Nauk Medycznych
9/2010, s. 704-708
2. E. Kolarzyk et al., Wybrane problemy higieny i ekologii człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny
i lekarzy, UJ, 2008, s. 106
3. M. Wojewódzka-Żelazniakowicz at al., Zatrucia ostre – badanie osoby zatrutej, skale oceny ciężkości
zatruć. Postępy Nauk Medycznych9/2010, s. 709-717
4. K. Jurowski et al., Zarys toksykologii żywności, Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia, Kraków
2016 , s. 33

Trucizny

zarystoksykologii

Wybrane problemy higieny

Zatrucia ostre badanie osoby zatrutej skale oceny ciężkości zatruć

O nas

Konsultacje